Pleidooi voor andere aanpak energietransitie tijdens BMF-lezing 2025

De jaarlijkse BMF-lezing vond dinsdag 4 november jl. plaats bij Cinecitta in Tilburg en stond in het teken van de energietransitie. Spreker Maarten van Andel, expert, adviseur en auteur op het gebied van duurzaamheid, betoogde dat we ons focussen op de verkeerde dingen. Hij liet zien dat we de klimaatdoelen niet gaan halen als we ongebreideld doorgaan met het plaatsen van windmolens en zonnepanelen. Maar wat werkt dan wel? Maarten van Andel meent dat de oplossing zit in vermindering van ons energieverbruik. We moeten ons meer richten op ‘duurzaam energiegebruik’ en minder op ‘duurzame opwek’.

Huidige energietransitie niet duurzaam

BMF-directeur Femke Dingemans opende de avond met een quiz over energieverbruik en de energietransitie voor de ruim 80 aanwezigen. Maarten van Andel benadrukte meermaals dat hij de noodzaak van het ondernemen van actie op energiegebied zeker onderschrijft, maar dat hij de huidige weg die we met de energietransitie bewandelen, niet als duurzaam kan betitelen. De windmolens die we bouwen zijn niet circulair, elektrische auto’s zitten vol chemicaliën en bovenal levert het huidige pad met zonnepanelen, windmolen, biomassa en andere hernieuwbare energiebronnen niet voldoende op. Zeker niet als ondertussen de energievraag zo sterk blijft stijgen.

Meer aandacht voor energiebesparing

Hij gaf aan dat slechts 12% van de aandacht van Europese klimaatfondsen naar energiebesparing gaat, terwijl hiermee 80% van de klimaatdoelen gehaald kan worden. Maarten stelt voor het energieverbruik te halveren en meent dat dat ook daadwerkelijk kan. Een goed voorbeeld van energiebesparing is het beperken van de rijsnelheid van auto’s tot 100 km per uur, ook ’s nachts. En het prioriteit geven aan de isolatie van huizen boven het plaatsen van warmtepompen. Door eerst de huizen allemaal te isoleren en daarna pas in te zetten op warmtepompen, wordt meer energiebesparing gerealiseerd. Nu wordt er volgens hem veel geld, tijd en energie verspild aan de verkeerde maatregelen, omdat die onvoldoende bijdragen aan het doel: het terugdringen van C02-uitstoot en daarmee opwarming van de aarde tegengaan.

Zelf energie besparen

Als individu zelf kun je je volgens Maarten het beste richten op de top 3 van energieverbruik: rijd weinig en rustig (maximaal 100 km per uur), isoleer je huis en verdubbel de gebruiksduur van de producten die je gebruikt. Die 3 elementen zijn goed voor 80% van je CO2-footprint.
Met diverse vragen en stellingen prikkelde Maarten de aanwezigen. En uit het publiek kwamen mooie vragen over bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie en energieverbruik. Ook kwam een deelnemer met de tip van het inschakelen van een zogenaamde kierenjager, voor aanwezigen uit de gemeente Tilburg.

Stof tot nadenken

De reacties vanuit het publiek waren divers. De één vond de lezing heel leerzaam, maar een ander miste informatie over de milieu-effecten van de energietransitie. Een deelnemer bekende na afloop in de war te zijn en een ander noemde het verhaal van Maarten een eyeopener. Wat hun mening erover ook was, de denkwijze die Maarten van Andel presenteerde, zette de meesten duidelijk aan het denken. Na afloop werd er nog druk nagepraat met de spreker en met andere aanwezigen. Hopelijk zet die dialoog zich in de thuissituatie voort, want de sleutel tot de oplossing hebben we volgens Maarten van Andel allemaal zelf in handen.