Door: Nettie Dekker & Jozef Keulartz. Dit stuk is ook gepubliceerd op Fauna4life: Naar faunabeheer zónder geweer – Fauna4life
Eerder deze maand toonde nieuw internationaal onderzoek aan dat bijna 20 procent van de 15 duizend onderzochte diersoorten dreigt te verdwijnen. We bevinden ons midden in de zesde massale uitstervingsgolf van dieren; de eerste die de mens veroorzaakt heeft. Vooral de industrialisering en schaalvergroting van de agrarische productie heeft ertoe bijgedragen dat deze golf steeds hoger wordt.
Nederland is Europees kampioen biodiversiteitsverlies. Toch klinkt vanuit de agrarische sector voortdurend de roep om nog meer diersoorten te kunnen ‘beheren’, een roep die provincies maar al te vaak ‘belonen’ met een ontheffing voor afschot. Alleen soorten die bescherming genieten onder de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn zijn nog veilig. Nog wel… want ook aan die bescherming wordt driftig gemorreld.
Het huidige faunabeheer werkt niet
De jacht leidt allerminst tot het voorkomen of verminderen van de landbouwschade, terwijl boeren wel jaarlijks enorme bedragen aan schadevergoeding incasseren. Bovendien verstoort massaal afschot een gezonde opbouw van populaties en leidt het tot een ernstige aantasting van het welzijn van de dieren.
Hoe kunnen we schade aan landbouwgewassen en aanrijdingen met dieren zo effectief mogelijk voorkomen of terugdringen? Allereerst door het huidige faunabeheer (lees: afschot) te stoppen en in het wild levende dieren beter te beschermen. Feit is dat je populaties in het beste geval alleen heel tijdelijk kleiner kunt schieten. Waarna deze vervolgens weer exponentieel groeien, want dat is het antwoord van de natuur op massale bejaging. Het werkt averechts en leidt alleen tot nog meer schade: het is – kortom – dweilen met de kraan open.
Gezonde, weerbare natuur
Wij moeten de landbouw in harmonie brengen met de natuur. Dat kan door de natuurlijke leefomgeving van diersoorten te verbeteren, door natuurgebieden robuuster te maken en met elkaar te verbinden. Door weer te gaan vertrouwen op natuurlijke processen en door ‘rewilding’ van grote zoogdieren, zodat zij weer een sleutelrol kunnen gaan spelen in de regulering van ecosystemen. We hebben gezonde, weerbare natuur nodig, waarin de soorten elkaar in balans houden. Zonder menselijke bemoeienis.
Juist de landbouw zal profiteren van natuur zonder jagers, die natuurlijke processen verstoren. Alleen als we het faunabeheer met het geweer stoppen, ontstaan er nieuwe inzichten en krijgen innovatieve oplossingen een kans die wél effectief zijn. Daar worden we allemaal beter van, niet alleen de in het wild levende dieren, maar zeker ook de boeren, want juist zij hebben belang bij robuuste natuur die in balans is. En bij preventieve maatregelen die wel effectief zullen zijn.
Over de sprekers
Nettie Dekker is auteur van het boek ‘Jagerslatijn: Mythes en fabels over de jacht’.
Prof. dr. Jozef Keulartz is emeritus professor Milieufilosofie aan Wageningen Universiteit en schrijver van vele boeken waaronder ‘Dieren in ons midden’.
Meer over de BMF-lezing
De Brabantse Milieufederatie vindt het belangrijk om gesprekken over duurzaamheidsvraagstukken in de provincie Noord-Brabant te bevorderen. Dat doen we (onder andere) met het organiseren van de BMF-lezing. Eerder hebben we bijvoorbeeld al een lezing over de wolf in Brabant georganiseerd.
