Droogte heeft rampzalige gevolgen voor bijzondere natuur in de Kempen

juni 29, 2017

Droogte heeft rampzalige gevolgen voor bijzondere natuur in de Kempen

Vissen sterven in opgedroogde vijvers. Foto: Natuurmonumenten

De aanhoudende droogte vormt een ernstige bedreiging voor de natuur op de hoge zandgronden in de Kempen. De situatie is rampzalig bij het natuurgebied De Maaij/Beekloop. De karakteristieke natuurvijvers met hun bijzondere soortenrijkdom vallen droog. De vissen liggen te spartelen op de bodem en jonge roerdompen sterven vanwege voedselgebrek. Bijzondere vissen, water- en oeverplanten en vogels worden in hun voortbestaan bedreigd. Natuurmonumenten maakt zich grote zorgen over dit jaarlijks terugkerend probleem dat met de klimaatverandering steeds groter wordt en dat dringend vraagt om in te grijpen. Zij luidt nu de alarmklok en wil snel met partners in het gebied, waaronder het waterschap, de oorzaken opsporen om de natuur te redden.

Steeds minder water beschikbaar
Sinds 2010 is de beschikbare hoeveelheid water voor de natuurgebieden Liskes, Pastoorsweijer en Beekloop, allemaal onderdeel van het Natuurnetwerk Brabant, drastisch teruggelopen. Hierdoor staan de natuurwaarden van het gebied, waaronder ook Europees beschermde, zwaar onder druk. De natuurvijvers worden gevoed met Maaswater dat vanuit België wordt aangevoerd. Er zijn afspraken met België over de gegarandeerde aanvoer van water, dit blijkt echter onvoldoende. Voor de natuurgebieden stroomafwaarts blijft nagenoeg geen water beschikbaar. Door de aanhoudende droogte is deze week de stuw in de Beekloop nagenoeg dichtgezet waardoor nu ook de Liskes gaat droogvallen. Natuurmonumenten probeert te redden wat er te redden valt door de waterlopen in eigen gebieden bij te sturen zodat er nog zo lang mogelijk water blijft in de meest natte delen.

Michel Hendrix, boswachter Natuurmonumenten: “Het droogvallen levert acute problemen op voor de natuur. Het is wrang om te zien dat bij droogte de natuurvijvers droogvallen en buiten de natuurgebieden de beregeningsinstallaties volop staan te draaien.”

Jonge roerdompen verzwakken door gebrek aan voedsel en zijn zo een makkelijke prooi voor vossen. Foto: Natuurmonumenten

Bijzondere natuurwaarden beschermen
In het Grensgebied met België beheert Natuurmonumenten de natuurgebieden De Plateaux en de voormalige visvijvercomplexen De Maaij en Pastoorswijer langs de Beekloop, alle drie in de gemeente Bergeijk. De voormalige kweek- en visvijvers de Liskes en de Pastoorswijer maken deel uit van een uniek eeuwenoud watersysteem met heel bijzondere natuurwaarden. In de Beekloop, die samen met de Keunisloop de natuurvijvers en verderop de beek de Keersop voedt, zwemmen beekprikken en vliegen zeldzame bosbeekjuffers, eendagsvliegen en oevergaasvliegen. In de natuurvijvers van Bergeijk zwemmen bittervoorns tussen de grote zwanenmosselen en broeden rietvogels, roerdomp en zoals dit jaar het zeldzame woudaapje. Vorige week werd er zelfs een kwak gespot. Natuurmonumenten zet zich sinds jaar en dag in om dit natuurlijk en cultureel erfgoed te behouden.

Ingrijpende maatregelen nodig
Er wordt door het waterschap al veel energie gestoken in het reguleren van de waterlopen om wateroverlast te bestrijden en droogte te voorkomen. Maar helaas schiet dit tekort om de kwetsbare natuur te beschermen. Natuurmonumenten pleit daarom voor spoedig onderzoek naar de onderliggende factoren die de verdroging veroorzaken. Het is van belang dat daarbij ook de mogelijke rol van de tegenwoordige lage grondwaterstanden in beeld komt. Er is geen tijd meer te verliezen met de voortschrijdende klimaatverandering. Zodra er helderheid is over de oorzaken die ervoor zorgen dat de gebieden de laatste jaren vaker droog staan kan worden gewerkt aan een structurele oplossing en kan de bijzondere natuur worden behouden. Natuurmonumenten roept daarbij het waterschap en de provincie op om hierin spoedig hun verantwoordelijkheid te nemen.