Nieuw onderzoek: biolandbouw even productief als gangbare landbouw

februari 1, 2018

Nieuw onderzoek: biolandbouw even productief als gangbare landbouw

Biologische landbouw levert na 13 jaar evenveel jaarlijkse opbrengst als gangbare landbouw, maar met minder mest en minder uitspoeling van schadelijke meststoffen naar het grondwater. Dat is de uitkomst van een onderzoek op de zandgronden van proefboerderij Vredepeel dat deze week is gepubliceerd in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Agriculture, Ecosystems and Environment.

Hierbij in het kort de belangrijkste bevindingen.

Wat hebben ze gedaan?
Gedurende dit langjarige onderzoek hebben ze drie vergelijkbare proefpercelen akkerbouw (met rotatie van zes soorten gewassen) gevolgd, waarbij één op een biologische en de andere twee op de gangbare manier werden gebruikt. Op de biologische akker werden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt, maar wel stalmest (mest gemengd met stro). Op de twee gangbare bedrijven werden wel bestrijdingsmiddelen gebruikt, met het verschil dat de ene drijfmest en de andere kunstmest gebruikte.

Gedurende deze dertien jaar werd steeds gemeten wat de opbrengsten waren, hoeveel nitraat uitspoelde naar het grondwater, wat de eigenschappen van de bodem waren (chemisch, biologisch, fysiek), en hoeveel variatie daarin zat, dus hoe stabiel het bodemsysteem was.

En wat bleek?

Hoewel in het begin de gangbare akkers meer opbrengst hadden dan de biologische, nam dit verschil over de jaren af. Na dertien jaar was de opbrengst vrijwel gelijk met de gangbare akkers. En dat met minder mest!
Tegelijkertijd nam echter de uitspoeling van nitraat op de biologische akker af. Het had maar liefst 50% minder uitspoeling van nitraat naar het grondwater dan de gangbare akkers. En dat is goed nieuws voor waterkwaliteit en omringende natuur.
De bodem van de biologische akker had een hoger organische stof gehalte, een betere structuur (bodemaggregaten) en een hoger vochtgehalte.
Ook had de biologische akker een hogere pH (minder zuur) dan de gangbare akkers.
In het jaar 2013 bevatten de bodems van de gangbare akkers significant meer schadelijke (want plantenetende) nematoden (aaltjes) dan de biologische.
Tot slot bleken, tot verbazing van de onderzoekers, de bodemprocessen onder de biologische akker stabieler. De transitie van gangbare naar biologische landbouw leidt dus tot fundamentele veranderingen in bodemeigenschappen.

Verklaringen hiervoor zoeken de onderzoekers onder andere in een stabieler, beter ontwikkeld bodemvoedselweb onder de biologische akker (lees: meer soortenrijkdom in de bodem), het hogere organische stof gehalte op de biologische akker, en de hiermee samenhangende geleidelijker afgifte van meststoffen van stalmest ten opzichte van drijf- en kunstmest.

Waarom is dit belangrijk?
Het laat zien dat biologische akkerbouw op langere termijn (meer dan 10 jaar) leidt tot een stabieler en efficiënter systeem dan gangbare akkerbouw, met even hoge opbrengsten en veel minder uitspoeling van nitraat. Het laat ook het belang zien van organische stof en bodembiodiversiteit. Biologische landbouw is daarmee op lange termijn mogelijk beter in staat de wereld te voeden dan de gangbare landbouw.

Meer weten over de functie en werking van het bodemvoedselweb op onze voedselproductie? Op 20 februari organiseert de BMF een lezing van Marc Siepman hierover.

Tags: