Basiscursus voedselbossen: ‘Geloof in de veerkracht van de natuur’

september 28, 2020

Basiscursus voedselbossen: ‘Geloof in de veerkracht van de natuur’

Door Steffi van Dongen

Voedselbossen worden steeds populairder in Brabant. En dit is een heel goed teken, want deze groene oases vol met leven dragen bij aan biodiversiteit, goede bodem én ze leveren voedsel op. Voedselbossen zijn de toekomst, maar hoe ga je zelf aan de slag? Daarover gaat de training ‘Basiscursus voedselbossen’ die deze maand is gestart.

Wouter van Eck, ook wel ‘de kartrekker’ voedselbossen in Nederland verzorgt samen met Martijn Ballemans de training ‘Basiscursus voedselbossen’. Allebei hebben ze jarenlange ervaring met permacultuur en het creëren van voedselbossen. In drie avonden en een afsluitende praktijkdag leren ze je de basisprincipes om zelf aan de slag te gaan met een voedselbos.

Dat voedselbossen steeds populairder worden, is ook te merken aan de hoeveelheid aanmeldingen voor onze cursussen. De basiscursus is helemaal uitverkocht!

Informeren en inspireren

Elkaar leren kennen, informeren en inspireren staat centraal tijdens de eerste cursusavond op dinsdagavond 22 september. Martijn Ballemans geeft de cursus en laat de aanwezigen als eerste in gesprek gaan met elkaar, waarbij hij de vraag stelt: “Wat is jouw droom voor de toekomst als het gaat om voedselbossen?” Hierdoor ontstaan meteen leuke ontmoetingen. Het is snel duidelijk dat de deelnemers gemotiveerd zijn en allemaal willen bijdragen aan het aanleggen van voedselbossen.

Na drie cursusavonden gaat de groep tijdens de afsluitende praktijkdag op bezoek bij een bestaand professioneel voedselbos. Martijn laat een foto zien van het nog kale voedselbos Den Food Bosch in Sint-Michielsgestel in het eerste jaar van groei en spreekt het publiek lachend toe: “Hoe kan dit een volwaardig voedselbos worden, zie ik jullie denken. Maar geloof mij, jullie zullen het niet meer herkennen als we langsgaan. Tegenwoordig groeien er zo’n 3.500 bomen, struiken en bessen samen met een paar duizend nuttige kruiden en andere planten.”

Geloof in de natuur

Voedselbossen zijn productiebossen en bestaan uit zeven tot negen productieve lagen. Deze lagen vormen samen een zelfstandig ecosysteem dat gebruik maakt van natuurlijke processen en kringlopen. Het principe uit de permacultuur speelt hierin een grote rol: werk de natuur niet tegen, maar werk ermee samen. Martijn: “Dit laatste is voor mensen soms erg moeilijk, want we zijn snel geneigd in te grijpen als het ‘niet goed’ gaat. Maar het is juist de kunst om te geloven in de veerkracht van de natuur.” Martijn vertelt over een rupsenplaag bij Wouter in zijn voedselbos Ketelbroek. “Wouter wist niet wat te doen en stond met zijn handen in het haar. En op dat moment kwam er een groep vogels uit Afrika aanvliegen…”

Door een voedselproducerend ecosysteem te ontwerpen, neemt de biodiversiteit toe, wordt het bodemleven opgebouwd, koolstof opgeslagen in de grond, neemt de fotosynthese toe en door de natuurlijke cycli is er geen behoefte aan chemicaliën, kunstmest of zware machines. Naast de ecologische voordelen, heeft een voedselbos ook sociale voordelen. Een voedselbos kan een plek zijn waar mensen samen komen, om elkaar te inspireren en te leren van de natuur.

Het voedselbos is een paradijs voor mensen, dieren… en planten! De toekomst voor een veerkrachtig en duurzaam voedselsysteem waarbij aandacht is voor de biodiversiteit.

‘Samen het eerste zaadje planten’

In november 2017 tekenden de Natuur en Milieufederaties samen met 20 andere partijen de Green Deal Voedselbossen. Hiermee steken betrokken partijen de handen in één om hun krachten te bundelen om zo het concept voedselbossen te helpen vergroten en mogelijk te maken.

De krachten bundelen, dat is nodig, want alleen samen kan je het eerste zaadje planten. Wil je in contact komen met gelijkgestemden? Het Platform Voedselbossen Brabant is een netwerk van mensen dat geïnteresseerd is in het aanleggen en onderhouden van voedselbossen in Brabant. Maak contact en verbind, wie weet bloeit er iets op, want voedselbossen aanleggen doe je niet alleen.

Zelf een voedselbos aanleggen?

Wil je ook een stuk land omtoveren tot voedselbos? Neem dan contact op met John via Vermeer Duurzame Diensten of Martijn via PUUR Permacultuur. Hij kan je helpen met advies, ontwerp en aanleg.