Onderzoek: marters bij zandpaden langs het broekstraatje in Hilvarenbeek

november 21, 2023

Onderzoek: marters bij zandpaden langs het broekstraatje in Hilvarenbeek

In opdracht van de Brabantse milieufederatie (BMF) is aan het eind van de zomer langs het Broekstraatje acht weken lang onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van marters bij zandpaden. Uit het onderzoek blijkt dat er inderdaad kleine marterachtigen leven in die omgeving. Hoewel het lastig is om met zekerheid te zeggen om welke marterachtigen het gaat, lijkt het erop dat er een steenmarter en een bunzing is gesignaleerd.

Stagiaire Reni van de Ven, student bos- en natuurbeheer, heeft het onderzoek namens de BMF uitgevoerd. Het is onderdeel van een groter onderzoek naar de ecologische waarde van zandpaden in agrarisch gebied. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat op zandpaden verschillende diersoorten te vinden zijn (1), (2). Uit het huidige onderzoek blijkt dat ook kleine marterachtigen op zandpaden te vinden zijn.

Op zoek naar de hermelijn, wezel en de bunzing

In dit onderzoek werd gekeken naar de kleine marterachtigen de hermelijn, de wezel en de bunzing. Het gaat de laatste jaren helaas niet zo goed met deze soorten in Nederland (3). Meer onderzoek naar de aantallen en leefgebieden van deze dieren kan helpen om de dalende trend te stoppen.

De dieren leven van oudsher in agrarisch gebied in harmonie met mensen samen. Ze maken hun nestplaatsen in bijvoorbeeld houtstapels, steenhopen, oude rommelschuren of in dichte takkenhopen. Om te bedanken voor hun gratis verblijf op de boerderij, doen ze ook de bewoners van de boerderij een gunst: ze eten de muizen en ratten op, en voorkomen zo een plaag.

Belang van zandpaden voor marterachtigen

Zandpaden zijn een belangrijk onderdeel van het leefgebied van kleine marters. Met name de bermen langs het pad hebben diverse belangrijke functies voor de dieren. De dichte berm biedt veiligheid voor marters, zodat ze zich kunnen verplaatsen zonder gepakt te worden door een vos of een roofvogel. Op open terrein zijn, met name de wezel en de hermelijn, kwetsbaar voor roofdieren. Daarnaast biedt de berm ook veel mogelijkheden om een lekker hapje te vinden. Zo leven er in de dichte begroeiing vaak muizen.

Marterachtigen op de camera

Het onderzoek is uitgevoerd in Hilvarenbeek, bij zandpaden langs het broekstraatje. Acht weken lang hingen langs het Broekstraatje camera’s. Op de camera’s zijn diverse diersoorten vastgelegd. Het is moeilijk om met 100% zekerheid vast te stellen welke marterachtigen op de camera gezien zijn, maar waarschijnlijk waren de waargenomen soorten de steenmarter en de bunzing.

Marters zijn ontzettend snel en daarom lastig voor de camera te krijgen. Om de kans ze goed vast te leggen te vergroten, is bij diverse camera’s lokaas geplaatst. Een blik sardientjes met een gat erin is op een paaltje geschroefd in de hoop dat marters erop afkomen. Alhoewel de marters niet op de sardientjes af zijn gekomen, bleek uit de beelden dat honden en katten uit de buurt de blikken reuze interessant vonden.

Basiskwaliteit natuur

De resultaten van het onderzoek worden aangeboden aan de gemeente en kunnen worden gebruikt in het GHO-pilotproject. Het wordt vastgelegd in een kaart: de Basiskwaliteit Natuur (4).

Het beschermen van zandpaden

Bij de zandpaden langs het broekstraatje in Hilvarenbeek zijn dus kleine marterachtigen te vinden. Nog een aanwijzing dat het belangrijk is om zandpaden te behouden.

Om de populatie te behouden, kunnen nog extra maatregelen genomen worden om het gebied aantrekkelijker te maken en te houden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het maaibeheer, uitbreiden van het groen en aanleg van takkenrillen.

Het rapport is aangeboden aan de gemeente Hilvarenbeek. Samen met onze aangesloten organisaties gaan we in overleg met de gemeente, om deze maatregelen uit te voeren. De populaties kleine marterachtigen gaan snel achteruit, dus het is belangrijk om het leefgebied zo goed mogelijk te beschermen en te verbeteren.

Download het onderzoeksrapport

Lees meer over zandpaden

Bronnen

1. Natuurwaarde van zandpaden in agrarische gebieden.
2. Zandpaden onderzoek: de natuurwaarden van onverharde paden.
3. Rode lijsten: soort van Rode Lijst Zoogdieren | Beschermde natuur in Nederland
4. Startbijeenkomst Basiskwaliteit Natuur, begin van een unieke pilot